วิธีดูแลตัวเอง.. เมื่อเป็นเบาหวาน
เมื่อเอ่ยถึงโรคเบาหวาน หลายคนคงคิดว่าชีวิตนี้จะหาความสุขไม่ได้ ต้องยุ่งยากในเรื่องการรับประทานอาหาร และต้องมีวินัยดูแลควบคุมไม่ให้น้ำตาลในเลือดเกินมาตรฐาน ทำให้ต้องลดการรับประทานของอร่อยไปหลายเมนู แต่ถ้าคิดในทางที่ดีก็เป็นประโยชน์แก่ตัวเรา ทำให้เราสนใจดูแลสุขภาพมากขึ้น เพราะการที่เรามีสุขภาพที่ไม่ดีก็เกิดจากตัวเราทั้งสิ้น
เบาหวาน เป็นภาวะที่ร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลในกระแสเลือดไปใช้ได้อย่างเหมาะสม โดยปกติแล้วอาหารประเภทข้าว แป้ง ขนมต่างๆ ที่รับประทานเข้าไปจะย่อยและเปลี่ยนเป็นน้ำตาลที่กระเพาะและลำไส้ ซึ่งน้ำตาลจะเข้าสู่กระแสเลือดและเลือดจะนำน้ำตาลไปเข้าสู่เซลล์ต่างๆ ในร่างกาย แต่ถ้าร่างกายผลิตอินซูลินได้น้อยหรือไม่ได้เลย หรือไม่สามารถใช้อินซูลินได้อย่างเหมาะสม น้ำตาลก็จะอยู่ในกระแสเลือดนั้น หมายความว่าเป็นโรค “เบาหวาน” ซึ่งเมื่อเป็นโรคเบาหวานก็ไม่ต้องกังวล เราสามารถดูแลตัวเองได้ด้วยวิธีการดังนี้
- ควบคุมอาหารประเภทแป้งและของหวาน รับประทานผลไม้ได้มื้อละ 1 ส่วน ห้ามดื่มน้ำผลไม้ เครื่องดื่มต่างๆ ที่มีน้ำตาล
- รับประทานยารักษาเบาหวานตามแผนการรักษาสม่ำเสมอ
- ตรวจน้ำตาลในเลือด เพื่อประเมินผลการควบคุมเบาหวานด้วยตนเองที่บ้านร่วมกับการตรวจเลือดที่โรงพยาบาลทุก 2 – 3 เดือน
- เรียนรู้เรื่องโรคเบาหวานและการดูแลรักษาตนเองในภาวะทั่วไป และในภาวะพิเศษ เช่น เมื่อเจ็บป่วย เมื่อเดินทาง หรือในงานเลี้ยง
- รักษาโรคอื่นๆ ที่พบร่วมด้วย เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดผิดปกติ รวมทั้งภาวะแทรกซ้อนของโรค
- ควบคุมน้ำหนักและออกกำลังกายเป็นประจำ
- ดูแลสุขภาพเท้าให้ดี อย่าให้มีแผลหรือเล็บขบ
- ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา
- นอนพักผ่อนให้เพียงพอ
- พบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ เพื่อประเมินและปรับเปลี่ยนแผนการรักษาให้เหมาะสม
และสุดท้ายขอย้ำในเรื่องอาหารอีกครั้ง เพราะเป็นเรื่องสำคัญต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้คงที่ คนเป็นเบาหวานจึงควรรับประทานอาหารวันละ 3 มื้อ และหลีกเลี่ยงการรับประทานจุบจิบหรือการงดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง
ด้วยความปรารถนาดีจาก
ศูนย์เบาหวาน โรงพยาบาลหัวเฉียว
โดย นพ.พงษ์สันติ์ ลี้สัมพันธ์
อายุรแพทย์เฉพาะทางเบาหวานและต่อมไร้ท่อ